برنامه کامل تغذیه حبوبات

برنامه تغذیه گیاهی و ابیاری حبوبات| شرکت آرکا سازه قنات کیان

حبوبات دومین گروه مهم محصولات زراعی پس از غلات به شمار می‌روند. متوسط مصرف جهانی حبوبات 6/1 کیلوگرم و در ایران مصرف سرانه 4/8 کیلوگرم است. سطح زیر کشت حبوبات در ایران بالغ بر 500 هزار هکتار می‌باشد که از این مقدار 14/6 درصد به‌صورت آبی و حدود 85 درصد به‌صورت دیم هست. خانواده لگومینوز با دارا بودن 20000 گونه مختلف سومین خانواده بزرگ گیاهان عالی هستند و دومین رتبه پس از غلات را از لحاظ اهمیت در کشاورزی و بر مبنای سطح زیرکشت و تولید دارد. اغلب حبوبات مورد کشت یک‌ساله بوده و دارای تیپ رشد نامحدود در ارقام بالارونده و تیپ رشد محدود در ارقام بوته‌ای و حد واسط می‌باشند. انواع لوبیا، نخود، عدس و… ازجمله حبوبات پرطرفدار هستند. به‌عنوان لوبیا یکی از منابع تأمین پروتئین گیاهی در تغذیه مردم است و در بین محصولاتی که به مصرف غذای ایرانیان می‌رسد دارای جایگاه ویژه است.

آب‌وهوا

حبوبات مختلف از نظر شرایط محیطی مناسب برای رشد تا حدودی متفاوت هستند که برای مثال لوبیا را مورد بررسی قرار خواهیم داد. لوبیا گیاهی روز کوتاه و گرمادوست که روزهای گرم و شب‌های خنک مناسب رشد آن می‌باشد. دمای مورد نیاز برای رشد آن در روز 20 تا 28 درجه و در شب 15 تا 20 درجه سانتی‌گراد است. دمای بیش از 30 درجه مناسب رشد آن نبوده و دمای بیش از 35 درجه سانتی‌گراد منجر به عدم تشکیل دانه در آن می‌شود و همچنین دمای کمتر از 15 درجه سانتی‌گراد برای رشد آن نامناسب می‌باشد. صفر فیزیولوژیک لوبیا 10 درجه سانتی‌گراد و حداقل دمای قابل تحمل برای بوته لوبیا 5 درجه سانتی‌گراد است.

خاک مناسب

خاک مناسب جهت کشت لوبیا خاک‌های لومی تا لوم رسی می‌باشند. لوبیا از جمله گیاهان حساس به شوری بوده و تا 2 دسی زیمنس بر متر شوری را تحمل می‌کند ولی کاهش عملکرد آن از شوری 0/8 دسی زیمنس بر متر شروع می‌شود. لوبیا در خاک‌هایی با pH تا حدود 8 توانایی رشد نسبتاً خوبی دارد ولی pH مناسب رشد آن بین 6-7 می‌باشد.

آبیاری

مقدار آب مورد نیاز بستگی به بافت و ساختمان خاک، شرایط آب و هوایی و… دارد. در خاک‌های با بافت متوسط به دلیل نفوذپذیری بیشتر خاک و تبخیر بیشتر آب از سطح خاک، مقدار مصرف آب بیشتر از خاک‌های نیمه سنگین می‌باشد. لوبیا از جمله گیاهانی است که به آبیاری بسیار حساسیت نشان می‌دهد، به‌طوری‌که آب آبیاری باید به اندازه کافی پای بوته لوبیا نفوذ کند. بنابراین تسطیح زمین، کرت بندی مناسب و مقدار آب ورودی به داخل کرت، اهمیت خاصی دارد. کشت و آبیاری حبوبات به صورت نواری، جوی و پشته، کرتی و… امکان‌پذیر است. لوبیا از مرحله سبز شدن تا قبل از مرحله گلدهی حساسیت کمتری به کمبود دارد اما پس از شروع مرحله گلدهی، نیاز آب این گیاه شدیداً افزایش می‌یابد. با شروع رسیدن اولین غلاف، آبیاری لوبیا باید قطع شود تا مدت زمان رسیدن کامل محصول طولانی نشود. لوبیا اصولاً به آب زیادی احتیاج دارد و باید هر هفته مزرعه آبیاری شود و با توجه به انواع زودرس بودن یا دیررس بودن به 8 تا 12 نوبت آبیاری احتیاج دارد.

تغذیه و کوددهی

تغذیه حبوبات در 6 مرحله از رشد ضروری بوده و انجام می‌گیرد:

1) قبل از کاشت گیاه

پیش از کشت و در زمان آماده‌سازی زمین، با در نظر گرفتن آزمایشات خاک لازم است تا کودهای اوره، فسفاته، پتاسیم، گوگرد و کودهای حیوانی به خاک اضافه شود. در این مرحله آزمون خاک انجام شده و کودهای نام برده بر این اساس و به میزان لازم اضافه می‌شود.

2)4 تا 6 برگی شدن

این مرحله از رشد گیاه نیازمند کودهای کامل است و کودهایی مانند کودهای میکرو کامل، 20-20-20 و اکتیواتور در این دوره توصیه می‌گردد. افزودن کود به گیاه در این مرحله به صورت محلول‌پاشی است.

3) رویش کامل بوته‌ها

در این مرحله به منظور تغذیه گیاه می‌توان از هیومیک اسید، اوریکس هیوم، اکتیو هیوم و یا فولویک اسید بهره گرفت. این کودها از طریق آبیاری و 2 تا 3 کیلوگرم در هر هکتار افزوده می‌شود. در خاک‌های شور و قلیایی معمولاً اوریکس هیوم و گوگرد بیشتری توصیه می‌گردد.

4) قبل از گلدهی

حبوبات در این دوره از رشد خود به مقدار بیشتری فسفر نیاز دارند. بنابراین از کودهای NPK با فسفر بالا همراه با آمینو فولوی یا میکروآس و به صورت محلول‌پاشی توصیه می‌شود.

5) غلاف بندی (تشکیل غلاف)

عنصر پتاسیم مهم‌ترین عنصری است که در این دوره گیاه به آن نیاز دارد. به این منظور کودهای NPK با پتاسیم بالا یا سیلیکات پتاسیم افزوده می‌شود. همچنین کودهای هیومیک اسید، آمینوسورن، و آمینو اکتیو نیز از جمله کودهایی است که در این مرحله و به‌صورت محلول‌پاشی توصیه می‌گردد.

6) دانه‌بندی و پر شدن غلاف

آخرین مرحله از مراحل تغذیه حبوبات پر شدن غلاف است. کودهای حاوی فسفات و پتاسیم معمولاً در این مرحله کاربرد دارند. کودهایی مانند سولوپتاس و یا کی تی اس از جمله کودهای توصیه شده برای این زمان از رشد است.