قوانین طلایی آبیاری

هدف اصلی قوانین طلایی آبیاری، حفظ منابع آب و بهینه‌ سازی کاربری آب در بخش کشاورزی است. این قوانین به نحوی تدوین شده‌ اند که کشاورزان بتوانند، در هنگام آبیاری، بهینه ‌ترین روش آبیاری را انتخاب کنند و تلفات آب کمتر شود.

قوانین طلایی آبیاری و افزایش بهره وری سیستم های آبیاری

در این قسمت قوانین طلایی آبیاری شرح داده خواهد شد که به شرح زیر می باشد:

قانون ۱ : مرطوب نگه داشتن خاک بیشتر گیاهان به رطوبت دائمی نیاز دارند. با این حال، خشک شدن خاک کمی قبل از آبیاری باعث رشد بهتر ریشه گیاهان میشود. این قانون به این معنی است که برای بهبود کیفیت و بهره وری آب در آبیاری، باید تلاش کنید خاک را در حد مرطوب نگه داشته و از خشک شدن آن جلوگیری کنید. اگر خاک خیلی خشک شود، می‌تواند منجر به آسیب دیدن ریشه گیاهان و بروز مشکلات برای رشد آن ‌ها شود.

‌

قانون ۲ : آبیاری به ندرت اما به طور کامل برای بستر گل ها معمولاً یک تا دو جلسه در هفته آبیاری کافی است. به جای کم آب دادن، بهتر است آب به ندرت و با مقدار زیاد داده شود .

قانون ۳ : آبیاری هنگام عصر و یا در صبح زود، در این زمان آب کمتر تبخیر شده و گیاهان می توانند تا قبل از فرا رسیدن گرمای روز بعد آب کافی برای خود ذخیره کنند.

‌قانون ۴ : برگ ها را خشک نگه دارید (آبپاشی روی برگ و گل نداشته باشید). برگ های خیس تبدیل به برگ های بیمار می شوند. مرطوب نگه داشتن برگ ها در طول شب باعث قالب شدن بیماری های برگ می گردد. برگی که در مقابل نور مستقیم خورشید مرطوب شود علائم سوختگی در آن دیده می شود. (سوخته شدن به دلیل اثر شیشه ای از قطرات آب).

قانون ۵ : به مقدار کافی و صحیح آبیاری کنید. آبیاری مناسب و مورد نیاز گیاه بدان معنی است که آب به اندازه کافی باید به ریشه برسد. به عنوان مثال: زمانی که یک پوشش مالچ از خاک و آبیاری بیش از حد کمی وجود دارد مقادیر آب خیلی کم اغلب تنها چند سانتی متری بالای خاک را پوشش می دهد. آبیاری مناسب بدان معنی است که بستر خاک گیاهان زراعی تا قبل از رسیدن و برداشت محصول به طور منظم مرطوب نگه داشته شود.

(مثال: آبیاری منظم باعث تشکیل ریشه و بنه در گیاهانی مثل هویج، سیب زمینی ، برگ در ریحان،سر در گل کلم،کاهو،پوسته در لوبیا یا میوه در گوجه فرنگی میشود) .

‌قانون ۶ : توزیع هدفمند آب، آبیاری تنها در یک نقطه از ریشه منجر به رشد یکطرفه ریشه و نرسیدن مواد غذایی کافی به سایر قسمت ها میشود. بنابراین ، همیشه آب در اطراف گیاه و کل منطقه ریشه توزیع شود.(لوپ)

‌قانون ۷ : صرفه جویی در مصرف آب، آب به اندازه لازم است و تا آنجا كه ممكن است با سيستم آبياري خودكار و با حسگر رطوبت در بسترآبیاری انجام شود .

‌قانون ۸ : اجتناب از غرقاب کردن، غرقاب کردن مانع تنفس ریشه شده، سلول های ریشه بدون اکسیژن غرق خواهند شد و در نهایت گیاه تلف خواهد شد .

‌قانون ۹ : استفاده از خاک با کیفیت، خاک غنی از خاک رس، لوم، در خاک های رسی، لومی سرشار از مواد معدنی ماندگاری آب بهتر است .در تابستان مرطوب و در زمستان، اطمینان از زهکشی آب برای جلوگیری از غرقاب شدن لازم است.

قانون 10: مرطوب نگه داشتن خاک بیشتر گیاهان به رطوبت دائمی نیاز دارند. با این حال، خشک شدن خاک کمی قبل از آبیاری باعث رشد بهتر ریشه گیاهان می شود.

قانون 11: استفاده از سیستم های آبیاری مناسب برای نوع گیاهان مختلف مهم است. برای مثال، برخی از گیاهان نیاز به آبیاری با آب ملایم تر دارند، در حالی که برخی دیگر نیاز به آبیاری با آب قوی تر دارند. بهتر است قبل از انتخاب سیستم آبیاری، نیازهای آبی گیاهان خود را به دقت مورد بررسی قرار دهید تا سیستم مناسبی را برای آن ها انتخاب کنید.

قانون 12: اندازه گیری رطوبت خاک به صورت منظم و مداوم مهم است. با اندازه گیری رطوبت خاک به صورت منظم می توانید بهترین زمان برای آبیاری را تعیین کنید و از مصرف زیاد یا کم آب جلوگیری کنید. در واقع، با اندازه گیری رطوبت خاک، می توانید دقیقاً بدانید که آیا خاک خشک است و نیاز به آب دارد یا خیر.

قانون 13: سیستم آبیاری باید بر اساس نیاز آبی گیاهان تنظیم شود. برخی گیاهان به آب بیشتری نیاز دارند و برخی دیگر به کمتر.  بنابراین، باید سیستم آبیاری خود را به گونه‌ای تنظیم کنید که با نیاز آبی گیاهان شما سازگار باشد. اگر سیستم آبیاری شما به صورت بیش از حد یا کم ‌آبی اجرا شود، ممکن است باعث خشک شدن یا آب ‌به ‌جایی گیاهان شود.

قانون 14: از آب شهری برای آبیاری استفاده نکنید. برخی شهر ها آب شهری شامل مواد شیمیایی زیادی مانند کلر و فلوراید است که ممکن است باعث خشک شدن گیاهان شود.

قانون 15: محلول ‌پاشی را با استفاده از سیستم آبیاری بهینه کنید. محلول‌ پاشی یک روش موثر برای تغذیه گیاهان است. با استفاده از سیستم آبیاری، محلول ‌پاشی را به طور مستقیم به ریشه‌ های گیاهان ارائه می ‌دهید، که باعث رشد بهتر و بالاتر گیاهان می ‌شود. همچنین باید محلول ‌پاشی را با فشار و دبی مناسب به گیاهان ارائه دهید تا بتوانید بهترین نتیجه را از این روش به دست آورید.

قانون 16: انتخاب مواد مناسب برای محلول‌ پاشی. استفاده از مواد مناسب برای محلول ‌پاشی بسیار مهم است. همچنین، مواد مناسب باید دارای عناصر غذایی مورد نیاز گیاهان باشند و باعث رشد بهتر آن ها شوند. در نهایت، استفاده از مواد مناسب باعث افزایش عمر مفید گیاهان، افزایش عملکرد و بهبود کیفیت محصولات تولیدی می‌شود.

برای انتخاب مواد مناسب باید به عواملی مانند نوع گیاه، شرایط آب و هوایی، نوع خاک و نیازهای گیاهان توجه کرد. برخی از مواد مناسب برای محلول‌ پاشی عبارتند از: کودهای شیمیایی، کود های آلی، عوامل رقیق‌کننده، عوامل چسبندگی و مواد ضد عفونی کننده. برای اطمینان از استفاده بهینه از مواد مناسب، می‌توان از راهنمایی ‌های تخصصی کشاورزی و نظرات کارشناسان در این زمینه استفاده کرد. با انتخاب مواد مناسب و استفاده صحیح از آنها می‌توان به بهبود عملکرد و کیفیت محصولات کشاورزی دست یافت.

قانون  17: یکی از مهم ترین قوانین طلایی در طراحی سیستم های آبیاری، استفاده از منابع آبی موجود به صورت بهینه است. به این منظور، ابتدا باید منابع آبی موجود در منطقه به دقت بررسی شود تا بتوان بهترین روش آبیاری را برای آن منطقه انتخاب کرد. از جمله روش ‌هایی که ممکن است در مناطق مختلف مورد استفاده قرار گیرد، می ‌توان به آبیاری با استفاده از آب ‌های سطحی، زیرزمینی، نیمه فرسایشی، بارانی و سیستم های آبیاری قطره‌ ای اشاره کرد.

قانون  18:  قانون دیگری که در طراحی و اجرای سیستم های آبیاری بسیار مهم است، نظارت دقیق بر شرایط محیطی است. به عنوان مثال، شرایط جوی، شدت و جهت باد، خاک، نوع گیاهان و… از مواردی هستند که می‌توانند بر توزیع آب در منطقه تأثیر بگذارند. بنابراین، در طراحی و اجرای سیستم های آبیاری باید به دقت این موارد مورد بررسی و ارزیابی قرار گیرند

نتیجه گیری

با توجه به اینکه آب به عنوان یک منبع محدود و اساسی در کشاورزی، امروزه نقش بسیار مهمی را در تولید محصولات دارد، بهره‌وری در استفاده از آن بسیار حائز اهمیت است. با توجه به قوانین طلایی آبیاری در سیستم‌ های آبیاری مانند تنظیم فشار آب، استفاده از تکنولوژی ذخیره سازی آب و استفاده از سامانه ‌های هوشمند، می‌توان بهبود قابل توجهی در بهره‌ وری آب در کشاورزی داشت و از تبعات منفی بیشتر در مصرف آب جلوگیری کرد.