
آبیاری در گلخانهها
روش آبیاری، ازجمله پارامتر های مهم در افزایش کیفیت محصولات گلخانهای است. انتخاب سیستم آبیاری مناسب برای یک محصول گلخانه ای تحت تأثیر عوامل مختلفی قرار دارد. بافت خاک، نوع سازه گلخانه، آب و هوا، نوع محصول، منابع آب، خاک ورزی، سیستم تهویه و گرمایشی گلخانه و… ازجمله مهم ترین عوامل انتخاب سیستم آبیاری در گلخانه ها است.
یک سیستم استاندارد آبیاری طوری طراحی می شود که مقدار دقیق آب مورد نیاز محصول را در طول سال به طوری تأمین نماید که از بروز ضرر و زیان احتمالی جلوگیری و میزان راندمان تولید نیز افزایش یابد.
روشهای آبیاری در گلخانهها
آبیاری سنتی یا دستی
روش آبیاری دستی از قدیمیترین روش های آبیاری است که امروزه روشی غیر اقتصادی به شمار می رود. زمان بر بودن، باز دهی پایین، هدر رفت آب، پایین بودن بازده تولید، امکان خروج املاح مفید از خاک، بروز انواع قارچ ها و انگل ها در اثر ماندابی شدن خاک، افزایش رشد علف های هرز و… از جمله مشکلات این روش است.
معایب این روش بیشتر از مزایای آن بوده که همین مسئله سبب می شود تا کمتر و در موارد خاص مورد استفاده قرار گیرد. درهرصورت اگر از این روش آبیاری استفاده می شود، در انتهای شلنگ آبیاری از وسیله فشارشکن استفاده نمایید.
آبیاری محیطی
روش آبیاری محیطی برای گلخانه های باغچه ای و با بستر ثابت توصیه می گردد. این روش بیشتر شبیه به آبیاری با لوله های مه پاش می باشد.
آبیاری آبشاری، بارانی یا سقفی
این روش آبیاری برای گیاهانی که در برابر رطوبت برروی شاخ و برگشان حساسیتی ندارند، روشی مناسب است. یک خط لوله سر تاسر سالن کشیده می شود و نازل ها در ارتفاع بالاتر از گیاهان و در سقف تعبیه می شود. این نازل ها آب را به صورت مه بر روی گیاه اسپری می کند.
معمولاً برای آبیاری گیاهان آپارتمانی ارتفاع حدود 60 سانتیمتر و ارتفاع حدود 180 سانتیمتری برای سایر گلها مناسب است. به منظور آبیاری یکنواخت در این روش، نازل طبق یک الگوی 360 درجه ای و به طور مداوم حرکت می کند. از مزایای این روش می توان به افزایش درصد رطوبت گلخانه و در نتیجه کاهش تبخیر و تعرق از سطح گیاه و کاهش دمای گلخانه اشاره کرد.
آبیاری مه پاشی یا میست
یک لوله اصلی به صورت طولی در کل سقف گلخانه کشیده می شود. لوله اصلی به نازل هایی متصل است که آب، کود و سایر مواد مغذی را بر روی گیاهان می پاشند.
این روش برای تکثیر گیاهان قلمه ای و تولید نشاء بسیار مناسب است و آب به صورت قطرات بسیار ریز به صورت پیوسته بر روی محیط کشت پخش شده و رطوبت مورد نیاز را تأمین میکند.
آبیاری قطرهای
سیستم آبیاری قطره ای روشی بسیار مؤثر و نوین است و در این روش آب از طریق قطره چکان ها که در فواصل مشخص برروی لترال تعبیه شده است به گیاه منتقل می شود. راندمان بالای این روش (حدود 90 تا 95 درصد) سبب شده تا نه تنها برای گلخانه ها بلکه برای مزارع نیز روشی کارآمد به شمار آید.
در روش آبیاری قطرهای، در صورت کشت گیاهان گران قیمت برای جلوگیری از انتقال و سرایت بیماری ها، قارچ ها و انگل ها از محیط خارج گلخانه و خطر صدمه دیدن محصولات می توان با نصب سنسور، سیستم را کاملاً اتومات کرده و از رفت و آمد بی مورد به داخل گلخانه جلوگیری کرد.
به همین دلیل است که روش قطره ای به عنوان بهترین روش برای آبیاری گلخانه ای و آبیاری مزارع معرفی می شود. از معایب این روش هزینهٔ نسبتاً بالای آن است ولی در بلندمدت بسیار به صرفه است و باعث افزایش بهره روی و صرفه جویی در منابع آبی، هزینه، زمان و.. می شود.
یکی از معایب سیستم آبیاری قطره ای گرفتگی قطره چکان ها و نازل ها می باشد. که با نصب فیلتر این مسئله حل می شود.
آبیاری زیرسطحی با لوله های تراوا (متخلخل یا نشتی)
سیستم زیر سطحی تراوا، روشی است که آب، کود و مواد غذایی از طریق لوله های متخلخل تراوا بهطور مستقیم در اختیار ریشه قرار میگیرد. برای این کار میتوان لولهها را در عمق ۲۰ تا ۲۵ سانتی متری درون شیار هایی داخل زمین قرار داد و با خاک روی آن ها را پوشاند.
از مزایای این سیستم این است که به راحتی آب، مواد غذایی و سموم نباتی را در اختیار ریشه قرار می گیرد. ممانعت از رشد علف های هرز، عدم نیاز به تسطیح زمین و انجام تهویه از دیگر مزایای این روش است.