فروشگاه آرکا سازه | مشاوره، آموزش و خرید آنلاین لوازم آبیاری
نویسنده: نگار سادات موسویان 
آبیاری در گلخانه‌ها
روش آبیاری، ازجمله پارامترهای مهم در افزایش کیفیت محصولات گلخانه‌ای است. انتخاب سیستم آبیاری مناسب برای یک محصول گلخانه‌ای تحت تأثیر عوامل مختلفی قرار دارد. بافت خاک، نوع سازه گلخانه، آب‌وهوا، نوع محصول، منابع آب، خاک‌ورزی، سیستم تهویه و گرمایشی گلخانه و… ازجمله مهم‌ترین عوامل انتخاب سیستم آبیاری در گلخانه‌ها است. یک سیستم استاندارد آبیاری طوری طراحی می‌شود که مقدار دقیق آب موردنیاز محصول را در طول سال به‌طوری تأمین نماید که از بروز ضرر و زیان احتمالی جلوگیری و میزان راندمان تولید نیز افزایش یابد.
روش‌های آبیاری در گلخانه‌ها
آبیاری سنتی یا دستی
روش آبیاری دستی از قدیمی‌ترین روش‌های آبیاری است که امروزه روشی غیراقتصادی به شمار می‌رود. زمان‌بر بودن، بازدهی پایین، هدر رفت آب، پایین بودن بازده تولید، امکان خروج املاح مفید از خاک، بروز انواع قارچ‌ها و انگل‌ها در اثر ماندابی شدن خاک، افزایش رشد علف‌های هرز و… ازجمله مشکلات این روش است. معایب این روش بیشتر از مزایای آن بوده که همین مسئله سبب می‌شود تا کمتر و در موارد خاص مورداستفاده قرار گیرد. درهرصورت اگر از این روش آبیاری استفاده می‌شود، در انتهای شلنگ آبیاری از وسیله فشارشکن استفاده نمایید. این وسیله نیروی فشار آب خروجی را کم کرده و از شسته شدن بستر خاک و به هم ریختن ترکیب خاک جلوگیری می‌کند.
آبیاری محیطی
روش آبیاری محیطی برای گلخانه‌های باغچه‌ای و با بستر ثابت توصیه می‌گردد. درروش محیطی از لوله‌های پلی‌اتیلن یا لی فلت و نازل‌های پلاستیکی استفاده می‌شود و این نازل‌ها با زاویه 45، 90 و 180 درجه تنظیم‌شده و آب را بر روی خاک و زیر شاخ و برگ گیاه اسپری می‌کند. در این روش استفاده از لوله‌های لی فلت بیشتر توصیه می‌شود زیرا لوله‌های پلی‌اتیلن به دلیل انعطاف‌پذیر نبودن ایجاد مشکلاتی خواهد کرد که در صورت استفاده از لوله‌های لی فلت این مسائل ایجاد نمی‌گردد.
آبیاری آبشاری، بارانی یا سقفی
این روش آبیاری برای گیاهانی که در برابر رطوبت برروی شاخ و برگشان حساسیتی ندارند، روشی مناسب است. در این روش یک خط لوله انتقال آب است که در سرتاسر سالن کشیده شده است. نازل‌هایی در ارتفاع بالاتر از گیاهان و در سقف تعبیه‌شده و آب را برروی گیاهان اسپری می‌کند. معمولاً برای آبیاری گیاهان آپارتمانی ارتفاع حدود 60 سانتیمتر و ارتفاع حدود 180 سانتیمتری برای سایر گل‌ها مناسب است. به‌منظور آبیاری یکنواخت در این روش، نازل طبق یک الگوی 360 درجه‌ای و به‌طور مداوم حرکت می‌کند. از مزایای این روش می‌توان به افزایش درصد رطوبت گلخانه و درنتیجه کاهش تبخیر و تعرق از سطح گیاه و کاهش دمای گلخانه اشاره کرد.
آبیاری مه پاشی یا میست
در این روش یک لوله اصلی به‌صورت طولی در سرتاسر سقف گلخانه کشیده می‌شود. لوله اصلی به نازل‌هایی متصل است که آب، کود و سایر مواد مغذی را بر روی گیاهان می‌پاشند. این روش برای تکثیر گیاهان قلمه‌ای و تولید نشاء بسیار مناسب است و آب به‌صورت قطرات بسیار ریز به‌صورت پیوسته بر روی محیط کشت پخش شده و رطوبت موردنیاز را تأمین می‌کند.
آبیاری قطره‌ای
سیستم آبیاری قطره‌ای روشی بسیار مؤثر و نوین است و در این روش آب از طریق قطره‌چکان‌ها که در فواصل مشخص برروی لترال تعبیه‌شده است به گیاه منتقل می‌شود. راندمان بالای این روش (حدود 90 تا 95 درصد) سبب شده تا نه‌تنها برای گلخانه‌ها بلکه برای مزارع نیز روشی کارآمد به شمار آید. درروش آبیاری قطره‌ای، در صورت کشت گیاهان گران‌قیمت برای جلوگیری از انتقال و سرایت بیماری‌ها، قارچ‌ها و انگل‌ها از محیط خارج گلخانه و خطر صدمه دیدن محصولات می‌توان با نصب سنسور، سیستم را کاملاً اتومات کرده و از رفت‌وآمد بی‌مورد به داخل گلخانه جلوگیری کرد. به همین دلیل است که روش قطره‌ای به‌عنوان بهترین روش برای آبیاری گلخانه‌ای و آبیاری مزارع معرفی می‌شود. از معایب این روش هزینهٔ نسبتاً بالای آن است ولی در بلندمدت بسیار به‌صرفه است و باعث افزایش بهره روی و صرفه‌جویی در منابع آبی، هزینه، زمان و.. می‌شود.
از دیگر معایب این روش می‌توان به گرفتن و مسدود شدن قطره‌چکان‌ها در صورت کیفیت پایین آب اشاره کرد. که راه‌حل این مشکل ایجاد سیستم تصفیه مناسب است تا جلوی انسداد فیزیکی و شیمیایی را بگیرد.
آبیاری زیرسطحی با لوله‌های تراوا (متخلخل یا نشتی)
سیستم زیرسطحی تراوا، روشی است که آب، کود و مواد غذایی از طریق لوله‌های متخلخل تراوا به‌طور مستقیم در اختیار ریشه قرار می‌گیرد. برای این کار می‌توان لوله‌ها را در عمق ۲۰ تا ۲۵ سانتیمتری درون شیارهایی داخل زمین قرارداد و با خاک روی آن‌ها را پوشاند. از مزایای این سیستم این است که به‌راحتی آب، مواد غذایی و سموم نباتی را در اختیار ریشه قرار می‌گیرد. ممانعت از رشد علف‌های هرز، عدم نیاز به تسطیح زمین و انجام تهویه از دیگر مزایای این روش است.
