
گیاه هندوانه با منشاء احتمالی آفریقا از تیره کدوئیان، خیلی حساس به سرما بوده، و برای رشد و نمو خود احتیاج به فصل گرم و طولانی دارد. گیاهی است خزنده که طول شاخههای خزنده آن شاید به 5-4 متر هم برسد. ریشههای آن عمیق و گاهی تا یک متر عمق و قطور دارد. هندوانه با سطح زیر کشت جهانی 3/5 میلیون هکتار (در حدود 120 هزار هکتار در ایران) از مهمترین صیفی جات به شمار میآید، بنابراین مصرف جهانی میوه و دانههای هندوانه در مقایسه با سایر کدوئیان بیشترین مقدار است. از آنجایی که منشاء احتمالی هندوانه آفریقا بوده و از گیاهان گرمسیری میباشد، دمای حداقل 15 الی 20 درجه سانتی گراد برای سبز شدن آن لازم میباشد، با توجه به درجه حرارتهای مذکور میتوان، بعد از گرم شدن هوا از اواسط فروردین اقدام به کاشت هندوانه نمود.
خاک مناسب کشت هندوانه
خاکهای حاصلخیز و غنی با بافت لومی شنی مناسبترین خاک برای کاشت هندوانه است. خاک مناسب باید حاوی مواد آلی کافی با قدرت نگهداری آب کافی، زهکشی مناسب و pH بین 6 تا 6/5 باشد. در خاکهای خیلی سنگین، نمو گیاه به کندی انجام شده و اندازه میوه و کیفیت آن نیز کاهش مییابد و در خاکهای سبک در صورتی که کود و آب کافی فراهم باشد، معمولاً میوههایی با کیفیت عالی تولید میکنند.
آبیاری هندوانه
درصد بالایی از هندوانه از آب تشکیل شده است بنابراین نیاز آبی بالایی دارد. تنش خشکی در مراحل اولیه رویش ممکن است باعث کاهش سطح برگ و عملکرد میوه شود. ولی تنش خشکی در طی گلدهی و توسعه میوه شدیدترین تأثیر را دارد. در صورت فقدان آب کافی در مرحله تشکیل میوه تا برداشت، میوه بدشکل و سوختگی گلگاه افزایش میابد. آبیاری هندوانه میتواند به صورت سنتی و یا قطرهای انجام گیرد اما از آبیاری بارانی برای این محصول استفاده نمیگردد.
تغذیه و کوددهی هندوانه
کوددهی هرمحصول با توجه به آزمایش خاک پیش از کشت، انجام میگیرد. اما به طور کلی کوددهی هندوانه در 8 مرحله انجام میشود:
مرحله اول) پیش کشت:
زمان مصرف | نام کود | مقدار مصرف | روش مصرف |
پیش کشت | پلت مرغی Manuer | هزار کیلو گرم | مخلوط با خاک |
کمپوست گاوی Manuer | هزار الی دو هزار لیتر | ||
میکرو معدنی | صد و پنجاه کیلو گرم | ||
هیومیک اسید ناسیکو گرانوله | چهارصد کیلو گرم | ||
Nasiko 10 10 10 | دویست کیلو گرم |
مرحله دوم) 7 روز پس از نشا یا ظهور برگ:
در این دوره به منظور جلوگیری از عدم تنش و ایجاد استرس به نشاء میبایست کود هایی افزوده شود که تغذیه کننده و تأمین کننده مواد غذایی اصلی و اولیه گیاه باشد.
زمان مصرف | نام کود | مقدار مصرف | روش مصرف |
نشاء | هیومیک اسید پودری غنچه | شش کیلو گرم در هکتار | آبیاری |
Septa NPK 10 52 10 | ده الی پانزده کیلو گرم در هکتار | ||
سولفور 50 سپتا | پنج الی هفت لیتر در هکتار | ||
سولو منگنز سپتا | پنج الی هفت کیلو در هکتار |
محله سوم) 10 روز پس از نشا:
این دوره از رشد شامل ریشه دوانی و افزایش رشد ریشه و جذب مواد مورد نیاز گیاه از خاک توسط آن است. بنابراین باید کودهایی به خاک اضافه شود که به ریشه دوانی گیاه کمک کند.
زمان مصرف | نام کود | مقدار مصرف | روش مصرف |
رشد رویشی | نیترو مکس سپتا | پنج الی هفت لیتر در هکتار | آبیاری |
Septa Pk | سه الی پنج لیتر در هکتار | ||
سپتا کلاسیک | یک و نیم لیتر در هزار لیتر آب | محلول پاشی | |
میکرو مکس سپتا | یک و نیم لیتر در هزار لیتر آب | ||
نیترات کلسیم غنچه | ده الی پانزده کیلو گرم در هکتار | آبیاری | |
کلات کلسیم CA22 سپتا | ده الی پانزده کیلو در هکتار | ||
کلات آهن غنچه | سه الی پنج کیلو در هکتار | ||
Septa PK | یک و نیم لیتر در هزار لیتر آب | محلول پاشی | |
Septa Amino Pure | یک و نیم لیتر در هزار لیتر آب | ||
Septa NPK 20 20 20 | ده الی پانزده کیلو گرم در هکتار | آبیاری | |
سولو پتاس سپتا | هفت الی ده کیلو در هکتار | ||
کلات کلسیم CA22 سپتا | دو الی سه لیتر در هزار لیتر آب | محلول پاشی | |
Septa K40 | دو الی سه لیتر در هزار لیتر آب |
مرحله چهارم) قبل از گلدهی:
کودهای آمینواسید و حاوی فسفر بالا از جمله کودهای توصیه شده در این دوره است.
مرحله پنجم) شروع میوه دهی:
در طول دوران میوه دهی گیاه به عناصر نیتروژن، فسفر و پتاسیم نیازمند است. کودهای ترکیبی 20-20-20 همراه با آمینواسید و یا آمینوسورن کودهایی است که در این مرحله مورد استفاده قرار میگیرد.
مرحله ششم) اواسط میوه دهی:
به منظور افزایش سایز هندوانهها در این مرحله کودهای کلسیم دار استفاده میشود.
مرحله هفتم) گردویی شدن و سایز گرفتن میوهها:
میوهها برای سایز گرفتن نیازمندد عنصر پتاسیم هستند. در این مرحله کودهای دارای پتاسیم کافی به همراه ریز مغذیها، علاوه بر بهتر شدن شکل هندوانه، قرمز شدن رنگ آن و گوشتی شدن را سبب میشود.
مرحله هشتم) 20 روز قبل از چیدن میوه:
در این دوره کودهای سولفات پتاسیم و سیلیکات پتاسیم و بهصورت محلولپاشی توصیه میشود.